In mijn vorige blog had ik het al over creativiteit. En ik doe onderzoek naar de effecten van hedendaagse geluidsomgevingen (soundscapes) op mensen en ik zou geen echte promovendus zijn als ik deze twee onderwerpen niet aan elkaar kon koppelen.
Dus soundscapes en creativiteit… Zoals ik John Cleese in mijn vorige blog heb gequoot: “Je moet in een cocon zitten”. Voor creativiteit is ontspanning nodig, en voor ontspanning moet je in een soort cocon zitten. Het effect van geluid op zo’n cocon kan beide kanten op gaan: Enerzijds kan het helpen om zo’n cocon te creëren, bijvoorbeeld door naar je favoriete muziek te luisteren. Maar anderzijds kan geluid je ook bruut verstoren en uit zo’n cocon halen, wanneer bijvoorbeeld plots je telefoon afgaat omdat je gebeld wordt. Geluid kan dus ontzettend behulpzaam zijn of juist verstorend werken.
Omgevingsgeluid
Nu richt ik mij niet zozeer op de effecten van muziek (dat is een hele andere studie) of specifieke geluiden, maar eerder op omgevingsgeluid ofwel ambient noise. Wellicht heb je het effect van omgevingsgeluid zelf al opgemerkt tijdens het studeren. Sommige mensen studeren het beste in een bibliotheek of een rustig café, waar ze andere mensen om hen heen hebben zitten. Al deze mensen maken kleine, maar niet storende geluidjes. Misschien hoor je iemands toetsaanslagen op een toetsenbord, geritsel van pen en papier, of een serveerster die twee tafeltjes verderop vraagt of iemand nog wat wil drinken. Juist dit rustige omgevingsgeluid kan er voor zorgen dat jij je af kan zonderen in die zogenaamde cocon. Er is ook al onderzoek gepubliceerd dat dit bevestigt: rustig omgevingsgeluid kan een positief effect hebben op creatieve cognitie.
Hoorbare veiligheid
Maar hoe werkt dat precies? Dat weten we nog niet helemaal zeker, maar ik denk dat het te maken heeft met ‘hoorbare veiligheid’. Onze hypothese is dat je hersenstam als het ware constant al het geluid in je omgeving (onbewust) aan het scannen en beoordelen is, om te kijken of je wel in een veilige situatie bent. Als de situatie of omgeving als veilig wordt beoordeeld, kun je ontspannen, zo niet dan wordt de rest van je (bewuste) brein ingeschakeld om gerichte aandacht te besteden aan die ambigue geluiden.
Doodstil
Als jij in een bibliotheek of rustig café zit, met allemaal ontspannen mensen om je heen die allemaal ontspannen en ongevaarlijke geluiden maken, dan weet jouw hersenstam dat je veilig zit en hoef je niet verder (bewust) gealarmeerd te raken. Al die mensen om jou heen vormen zo als het ware een veilige cocon en in deze ‘deken’ van veilige geluiden vallen wat luidere of vervelende geluiden veel minder op dan wanneer jij op een doodstille kamer zit en zelfs de klok nog kunt horen tikken.
Geluid meenemen
Ben jij overgeleverd aan een saaie werk- of studieomgeving? Wees niet getreurd! Er bestaat namelijk een heel simpele, en bruikbare app om dit effect te simuleren, namelijk Coffitivity. Hiermee kun je de geluiden van een rustig café overal met je mee naar toe nemen. Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen!