Julia Cramer vertelt over het verleden en de toekomst van quantum

Een paar dagen lang was ik onderdeel van een sprookje: een quantumsprookje. Er waren een prins, een eurocommissaris en een illusionist bij betrokken, en een grote pot geld. De tweede quantumrevolutie is in volle gang!

1 juni 2016

Powervrouw Marie Curie stond haar mannetje. Ze won twee nobelprijzen: een voor scheikunde en een voor natuurkunde — In 1927 riepen de belangrijkste wetenschappers in Solvay de eerste quantumrevolutie uit
Benjamin Coupri via Wikimedia Commons

Revolutie in het Rijksmuseum

Een quantumsprookje ontstaat natuurlijk niet zomaar, je hebt bijzondere personages nodig, een aanleiding en een een speciale locatie. Het begon allemaal lang geleden: in 1927 riepen de belangrijkste wetenschappers in Solvay de eerste quantumrevolutie uit: de bizarre wetten van de quantummechanica namen plaats in de moderne natuurkunde. Nu gaat het verhaal verder, de tweede quantumrevolutie vindt plaats in het Rijksmuseum en quantummechanica wordt hoofdrolspeler van de technologie van de toekomst. Als voorzitter van de Europese Unie heeft Nederland de Europese lidstaten samengebracht om over quantum te praten. Nederland heeft quantum-onderzoek vorig jaar uitgeroepen tot Nationaal Icoon. Nu slaan ze de Europese onderzoekers de handen in een, quantum-onderzoek wordt een Europees Flagship.

De tweede quantumrevolutie vindt plaats in het Rijksmuseum en quantummechanica wordt hoofdrolspeler van de technologie van de toekomst. Een quantumsprookje kan niet zonder een slimme prins, eurocommissaris, en een illusionist voor de nodige magie.
Martijn Beekman

Een prins in een witte auto

In een sprookje hoort natuurlijk een prins, en in een quantumsprookje hoort een slimme prins. Een week voor de Quantum Europe Conference was ik te horen bij BNR. Ik probeerde Roelof Hemmen uit te leggen dat quantum deeltjes ‘1’ en ‘0’ tegelijkertijd kunnen zijn, en dat dit de basis is van de computer van de toekomst. Prins Constantijn zat op dat moment rustig in de auto naar de radio te luisteren. Hij was gefascineerd door de mogelijkheden en nodigde mij uit voor het VIP-diner in het Rijksmuseum voorafgaand aan de conferentie, wat een eer!

Merijn Tinga, de Plastic Soup Surfer — Julia Cramer met prins Constantijn
Via Merijn Tinga

Een diamant in een doosje

Het volgende sleutelfiguur in het quantumsprookje is een eurocommissaris: hij beheert de pot met goud, beschikbaar voor de quantumrevolutie. Op de conferentie zelf stond ik op de expositie, met een echt werkende quantum bit in diamant. Met een laser, een microgolfbron en een detector konden we ter plekke het quantumdeeltje controleren. We hadden er een geluidje bijgemaakt, zo dat je het quantumdeeltje kon ‘horen’ draaien! Eurocommissaris Günther Oettinger en onze minister van Economische Zaken Henk Kamp wilden natuurlijk ook een experimentje doen!

Eurocommissaris Günther Oettinger en onze minister van Economische Zaken Henk Kamp wilden natuurlijk ook een quantumexperimentje doen!
Martijn Beekman

Een illusionist met een verschijntruc

Dit sprookje kan nog wat magie gebruiken, er komt een illusionist bij kijken. Ter opening van de conferentie overhandigde Victor Mids, de illusionist van het televisie-programma MindF*ck het Quantum-Manifesto Het verscheen zomaar in de handen van minister Kamp. Hierin staan de concrete plannen van Europese onderzoekers om de komende jaren grote sprongen te maken op het gebied van quantumcomputers en quantuminternet: als eerste van de wereld. Euro-commissaris Oettinger trekt 1 miljard euro uit om deze plannen te steunen.

Ter opening van de conferentie overhandigde Victor Mids, de illusionist van het televisie-programma MindF*ck het Quantum-Manifesto.
Martijn Beekman

Nog lang en gelukkig

De toekomst voor quantum in Europa ziet er zonnig uit! Natuurlijk is dit nog maar een begin. Er worden nu goede plannen worden gemaakt en samenwerkingen gesmeed om de kennis en kunde van verschillende onderzoeksgroepen in Europa op de beste manier in te zetten. Daarna wordt het echt spannend: kunnen we dan binnen 10-20 jaar een werkende quantumcomputer hebben? En gaat de communicatie van de toekomst over een quantuminternet? Hoe ziet dat er dan uit? Ik kan bijna niet wachten om de antwoorden op deze vragen te krijgen, maar de weg ernaartoe is minstens zo spannend!