Waar ligt jouw grens?

De Amerikaanse socioloog Jonathan H. Turner beweert dat de mens desondanks een nog sterkere intrinsieke behoefte heeft om bij een groep te horen, vanuit een gevoel van sociale zekerheid en veiligheid en vanuit de behoefte aan sociaal contact en zelfbevestiging. Een individu dat dat groepsgevoel ‘verraadt’ zal niet meer welkom zijn binnen de groep.

Dat blijkt ook uit het verslag dat het Adviespunt Klokkenluiders ieder jaar uitbrengt. In dit verslag onderzoeken zij onder andere hoe hun cliënten zich voelen nadat zij een misstand hebben gemeld. En ieder jaar weer geeft ruim driekwart van de klokkenluiders aan negatieve gevolgen te ondervinden van hun acties. Daarom organiseren klokkenluiders zich steeds vaker, om zo het gevoel van sociale veiligheid en collectieve kracht te kunnen creëren. Een stuk zelfbescherming.

Individu versus collectief

Molenbeek is niet de eerste gemeenschap die terrorismeverdachten zou beschermen. Ook ten tijde van de gewapende strijd in Noord-Ierland door de IRA en voor Baskische onafhankelijkheid door de afscheidingsbeweging ETA zag je dat burgers hen beschermden, die de overheid als gevaarlijk beschouwde.

De afweging die deze mensen maken is een heel lastige, omdat het gaat over loyaliteit. Loyaliteit naar de groep waarin je bent opgevoed, de groep die strijdt voor hun idealen (ook al kun je het daar mee oneens zijn), en loyaliteit naar de wereldmaatschappij, waar je ook onderdeel van bent.