De Universiteit van Nederland bestaat tien jaar. Dat viert ze met een theatertour waarin wetenschappers op een podium de colleges geven waar het online platform om bekendstaat. NEMO Kennislink nam een kijkje.
Per dag verbruikt de gemiddelde Nederlander vierduizend(!) liter water. Het overgrote deel van dit verbruik, zo’n 90 procent, vindt plaats in het buitenland, waar het vaak voor grote problemen zorgt. Het is een van de indrukwekkende feitjes waarmee Rick Hoogeboom, onderzoeker waterbeheer (Universiteit Twente), de Nijmeegse schouwburgzaal stil krijgt. Dit grootverbruik zit niet in douchebeurten en toiletbezoekjes, maar in de aanschaf van voedsel en kleding die elders wordt geproduceerd. Voor de productie van één katoenen T-shirt is bijvoorbeeld al ruim 2500 liter water nodig – daar kun je dus maar beter lang mee doen.
Hoogeboom is een van de drie wetenschappers die deze avond een minicollege van twintig minuten geeft tijdens de Universiteit van Nederland Live, de theatertournee waarmee de Universiteit van Nederland komende maanden haar tienjarig bestaan viert. Welke drie wetenschappers je krijgt voorgeschoteld tijdens een van de 22 avonden verspreid over het hele land, is elke keer anders. De onderwerpen lopen uiteen van astronomie en scheikunde tot theologie en seks.
Relevantie
Deze avond in Nijmegen staan naast waterbeheer ook moleculaire biologie en vastgoedrecht op het programma. Sophie van de Vlugt (Wageningen Universiteit) vertelt enthousiast over de mogelijkheden – en potentiële gevaren – die twee extra letters in ons DNA ons kunnen brengen. Het alfabet van het genoom bestaat uit vier letters (A, C, G en T), waarmee het DNA van al het leven op aarde kan worden uitgeschreven. Amerikaanse wetenschappers creëerden in het lab twee nieuwe letters: X en Y. Misschien opent dat de deur naar nieuwe behandelingen bij ernstige ziekten, maar het kan ook zijn dat we de consequenties van deze ontwikkeling niet overzien. Zijn we bereid dat risico te nemen? Van de Vlugt is benieuwd naar de mening van de zaal.
Het laatste minicollege van de avond komt van Pernille van der Plank (Open Universiteit), die uitlegt dat de grootste belemmering voor de ontwikkeling van drijvende steden momenteel onze wet- en regelgeving is. Technisch kan het, en zelfs voor het leven ónder de plateaus lijkt bij voldoende doorkomend zonlicht geen ecologische bezwaren. Maar is zo’n drijvend pand nou roerend of onroerend goed?
Geen eenvoudige onderwerpen, maar de sprekers schuwen de diepgang niet. In begrijpelijke taal en met veel vergelijkingen en voorbeelden nemen ze het publiek mee in hun wereld van data en onderzoek. Zonder daarbij de maatschappelijke relevantie uit het oog te verliezen: dit gaat om onderwerpen die ons allemaal aangaan, nu of later. Ze betrekken het publiek dan ook actief in hun verhaal. Hoewel bij een enkele spreker de presentatietechnieken nog wat gekunsteld aanvoelen, weten ze alle drie te overtuigen met hun kennis en enthousiasme. De zaal hangt aan hun lippen.
Stofjes mengen
De theatershow wordt gepresenteerd door Fuad Hassen, een comedian die – zoals hij zelf aan het begin van de show zegt – zijn kennis vooral van Facebook haalt. Op het eerste oog dus een wat vreemde eend in de bijt, maar al snel blijkt zijn toegevoegde waarde. Met gemak legt hij contact met het publiek, brengt de mensen (letterlijk) in beweging om ze bij de les te houden en houdt de sfeer er goed in. Hij waagt zich zelfs aan een proefje waarbij hij stofjes mengt en vervolgens op zijn hand laat ontvlammen.
Het publiek in de zaal is net zo gevarieerd als de onderwerpen tijdens de show. Van jonge studenten op date tot groepjes collega’s op een werkuitje en actieve pensionado’s. Allemaal verlaten ze gegarandeerd aan het eind van de avond een stukje wijzer de schouwburgzaal.
Na een korte winterstop in december zal de theatertour vanaf januari weer verdergaan. Tot en met mei staan dan nog vijftien voorstellingen op het programma.