Gebaren in het buitenland



Ik ben op weg naar een conferentie in Parijs. Ik zit in de Thalys naast een familie die driftig in de weer is met een ‘Hoe-en-wat-in-het-Frans’-boekje. Moeder zit met pen en papier op schoot en schrijft korte zinnen over ‘die vast van pas gaan komen’. Vader lijkt zich niet druk te maken, en zegt dat ze er met ‘handen en voeten ook wel uitkomen’. Maar is dat wel zo? En snap jij de gebaren van anderen wel in het buitenland?



Natuurlijk is het makkelijk om alvast wat woordjes uit een vreemde taal te leren voor je op vakantie gaat, zoals ‘hallo’, ‘alsjeblieft’, ‘bedankt’ en ‘tot ziens’. Maar dat boekje voor ‘Hoe-en-wat-in-het-Frans’ gaat je niet helpen om de reacties van mensen te begrijpen in het Frans. Een alternatief hiervoor is om je handen te gebruiken om iets uit te beelden, zoals bijvoorbeeld door te wijzen naar dingen, of gebaren te gebruiken die uitbeelden wat je bedoelt. Dit soort gebaren worden iconische gebaren genoemd. 



Grote badmuts

Om te onderzoeken of deze groepen luisteraars deze handbewegingen anders verwerken, hebben we alle proefpersonen een grote badmuts met elektroden opgezet om hun hersengolven te meten terwijl ze naar filmpjes keken. In deze filmpjes sprak een actrice een woord uit, en maakte ze daar een handbeweging bij die klopte bij het woord (‘drinken’ met een drinkgebaar waarbij de hand een glas uitbeeldde dat naar de mond werd gebracht) of die niet klopte bij het woord (‘eten’ met een gebaar voor mixen). Het geluid in deze filmpjes was of heel duidelijk, of een beetje ruizig. Een beetje zoals wanneer je in een bar bent op vakantie, bijvoorbeeld.



Onze resultaten lieten zien dat zowel luisteraars van een tweede taal als moedertaalsprekers het goed merken wanneer de handbeweging niet past bij de spraak, maar alleen wanneer de spraak duidelijk was. Wanneer de spraak ruizig was, konden alleen de moedertaalsprekers gebruikmaken van het gebaar om de ruizige spraak te begrijpen. Voor tweede taal luisteraars kan het te moeilijk zijn geweest om de spraak goed te verstaan in ruis, waardoor ze niet meer zeker weten of de handbeweging nu klopt of niet klopt met het gebaar.



Gelukkig kun je wel met een gerust hart nog drinkgebaren maken in een bar op vakantie. Deze gebaren zijn ook zonder spraak te begrijpen! Voor echte efficiëntie tijdens het bestellen zijn hier nogmaals Julia’s tips om tot wel 31 bier in een keer te bestellen, maar lees ook vooral nog even welke gebaren misschien iets heel anders betekenen in jouw vakantieland!