Terug naar de middelbare school

Afgelopen maand stond ik weer eens voor de klas. Maar dit keer waren de kiddo’s in mijn klas echter een maatje kleiner dan ik gewend ben: in plaats van een klas universitaire studenten had ik dit keer namelijk een enthousiaste groep scholieren voor me.

17 mei 2023

Ook het onderwerp was anders dan ik gewend ben: normaal help ik bij het algemene vak kansrekenen voor de studie wiskunde, maar dit keer mocht ik over het specifieke onderwerp van mijn eigen onderzoek praten.

Een docent die lesgeeft aan zijn studenten. — Ik leg de scholieren mijn gekrabbel op het bord uit.
Martijn Gösgens voor NEMO Kennislink

De lessen die ik gaf waren onderdeel van het NETWORKS goes to school programma, waarvoor jaarlijks twee masterclasses over netwerk-gerelateerde onderwerpen georganiseerd worden. De eerste masterclass ging over het Dijkstra-algoritme, het algoritme dat je navigatie (bijv. Google Maps) gebruikt om de kortste route naar je bestemming te vinden. De tweede masterclass ging over community detection: het detecteren van groepen in netwerken, zoals vriendengroepen in sociale netwerken of onderwerpen van Wikipediapagina’s (zie onderstaand plaatje). Deze tweede masterclass gaf ik.

Het netwerk van netwerk-gerelateerde Wikipedia-pagina’s. Ieder puntje is een Wikipedia-pagina en twee pagina’s zijn verbonden als de een naar de ander verwijst. Wanneer je community detection toepast op dit netwerk, zie je dat de pagina’s grofweg ingedeeld worden op onderwerp (bijvoorbeeld sociale netwerken en het World Wide Web). — Het netwerk van netwerk-gerelateerde Wikipedia-pagina’s. Ieder puntje is een Wikipedia-pagina en twee pagina’s zijn verbonden als de een naar de ander verwijst. Wanneer je *community detection* toepast op dit netwerk, zie je dat de pagina’s grofweg ingedeeld worden op onderwerp (bijvoorbeeld sociale netwerken en het World Wide Web).
Medium.com

Tijdens de masterclass gaf ik een korte introductie in community detection. Ik legde verschillende algoritmes uit en gaf voorbeelden van kleine netwerken waar je deze algoritmes op kan uitproberen, zoals het netwerk van vliegvelden en het netwerk van het WK voetbal van afgelopen jaar (zie onderstaande plaatjes). Het materiaal van de twee masterclasses is hier te vinden.

Het was erg leuk om te zien dat de scholieren zo geïnteresseerd waren. Ik was ook erg verrast dat ze het zo snel oppakten! Voor mij is het ondertussen ook al bijna tien jaar geleden dat ik op de middelbare school zat, en ik was al helemaal vergeten wat ik destijds wel en niet moeilijk vond. In de tien jaar dat ik me met wiskunde bezig hou, zijn er natuurlijk veel dingen die ik vroeger erg lastig vond, maar tegenwoordig nauwelijks meer bij na hoef te denken.

Het netwerk van het WK voetbal van afgelopen jaar. Twee teams zijn met elkaar verbonden als ze een wedstrijd tegen elkaar hebben gespeeld. In dit netwerk zie je duidelijk de indeling in poules terug.
Martijn Gösgens voor NEMO Kennislink

Zo merkte ik bijvoorbeeld dat de scholieren het makkelijker vonden om met getallen te werken dan met x-jes en y-tjes, terwijl ik het zelf juist andersom makkelijker vind. Want eigenlijk doe je precies hetzelfde, maar als je getallen invult moet je er ook nog echt bij gaan rekenen, en dat vinden wij wiskundigen zwaar.
Ik vond het erg leuk om te laten zien dat er nog veel meer wiskunde is dan wat je op de middelbare school krijgt. Toen ik begon aan mijn studie wiskunde viel het me op dat de wiskunde die ik hier leerde, heel anders is dan de wiskunde die ik op de middelbare school kreeg.

Op de middelbare school krijg je vooral instructies over hoe je bepaalde berekeningen uitvoert. Terwijl wiskunde op de universiteit meer lijkt op puzzelen, waar er niet een duidelijk stappenplan richting het antwoord is, maar je je creativiteit moet gebruiken om problemen op te lossen. Hopelijk heb ik de scholieren een leuk voorproefje kunnen geven van dit gepuzzel!

Reageer