Waarom House of Cards zo verslavend is

House of Cards één van de beste, misschien wel de beste, serie die ik ooit gezien heb. Maar waarom eigenlijk? Wat maakt de serie zo verslavend? Ik ging op (wetenschappelijk) onderzoek uit.

18 augustus 2015

House of Cards is een serie die gaat over een Amerikaanse politicus Francis (Frank) Underwood (Kevin Spacey) en zijn vrouw Claire (Robin Wright). De serie draait om hun gezamenlijke zoektocht naar macht, met als belangrijkste doel spoiler alert ervoor zorgen dat Francis president van Amerika wordt. De serie wordt uitgezonden door Netflix (wat leidt tot extreem ‘binge watching’ gedrag – één aflevering kijken lijkt simpelweg onmogelijk) en is ongekend populair. Er zijn zelfs hele websites gewijd aan de uitspraken van Francis Underwood. Ook President Obama is groot fan van de serie.

Politieke fictie
Maar waarom is de serie zo verslavend? Waarom zijn politieke series en films zo boeiend, terwijl veel mensen ‘de politiek’ saai vinden? Borgen en The West Wing waren – en zijn – immers nog steeds populair. Wat hebben politieke series eigenlijk met elkaar gemeen?

Thriller, drama en komedie
Twee wetenschappers hebben onderzocht wat politieke series met elkaar gemeen hebben en waarom ze aantrekkelijk zijn voor de kijker. Ze vergeleken series die de afgelopen vijftig jaar in Engeland zijn uitgezonden. Volgens hen zijn er – grofweg – drie verschillende genres te onderscheiden. Het eerste genre is drama, zoals de Deense serie Borgen. Het tweede genre is komedie, zoals de Britse serie Yes Minister. Thriller is het derde genre, zoals House of Cards.

Full control
De hoofdpersonen zijn volgens de wetenschappers vaak ‘gewone’ mannen van gemiddeld veertig jaar. Ze zijn vaak mopperig, wat onhandig en hebben situaties niet onder controle. De wetenschappers erkennen dat House of Cards niet binnen deze categorie valt. Underwood is (ook in de originele Britse serie) in full control. Daar draait de serie immers om. De enige series waarin de hoofdpersoon wel succesvol en fatsoenlijk is, zijn series waarin de hoofdpersoon geen man, maar vrouw is (ha!). Dit zie je bijvoorbeeld in Borgen.

Duistere politieke intriges
Politieke thrillers hebben nog twee andere kenmerken gemeen. Ze gaan over onheilspellende krachten van buitenaf en, zoals bij House of Cards, over duistere politieke intriges. Daarnaast zijn gebeurtenissen in de serie gelinkt aan het ‘echte’ politieke leven. Deze link met de werkelijkheid zou er voor zorgen dat mensen positief beïnvloed worden door een politieke serie (bijvoorbeeld een politieke serie kan leiden tot meer kennis over en betrokkenheid bij de politiek). De onderzoekers zeggen dat het bij TV-fictie altijd de vraag blijft of de serie de politieke realiteit op een realistische manier laat zien. House of Cards is vaak onrealistisch en donker (alhoewel de Washington Post beweert dat Bill Clinton bekende dat bijna alle gebeurtenissen realistisch zijn). Misschien vinden kijkers de serie boeiend, maar worden ze wel cynischer van de toch wat duistere serie.

Sterk
House of Cards is dus intrigerend en wordt gedragen door geweldige acteurs (waaronder Kevin Spacey). Dat maakt de serie – vind ik – zo sterk. Waarom de serie zo populair is, vind ik moeilijk te duiden. De wetenschap lijkt er ook niet over uit te zijn. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar politieke fictie. Maar wetenschappelijk verklaard of niet, de politieke intriges en zoektocht naar macht (en de ‘quotes’ van Francis Underwood) houden mij voorlopig nog wel even aan de buis gekluisterd. Ik heb gelukkig nog een paar afleveringen te gaan.